In de zwangerschap is het normaal, dat je een beetje vocht gaat vasthouden.
Sommige vrouwen houden echter zoveel vocht vast dat niet alleen hun handen en voeten, maar het hele lichaam opzwelt. Te veel vocht vasthouden kan betekenen dat je bloeddruk omhoog gaat. Wij zullen je bloeddruk iedere afspraak controleren en eventueel advies geven. Is de bloeddruk niet veel te hoog, dan zit er niets anders op om de bevalling rustig af te wachten.

Advies: probeer veel te drinken en ga zoveel mogelijk met je voeten omhoog zitten.

Vocht vasthouden

Al vroeg in de zwangerschap kun je last hebben van kortademigheid. Tijdens de zwangerschap zul je ongemerkt iets dieper gaan ademen. Dit komt doordat hormonen ervoor zorgen dat het ademhalingscentrum in de hersenen gevoeliger wordt voor koolzuur.
Er ontstaat een soort natuurlijke hyperventilatie. De laatste maanden van je zwangerschap drukt je baarmoeder ook nog eens tegen je middenrif en longen. Daardoor kan het gevoel van kortademigheid met name bij inspanning toenemen.

Advies: rustig door blijven ademen en even rustig aan doen. Verder kun je hier niet zoveel aan doen. Als je pijn krijgt bij het ademen of je moet veel hoesten, dan kun je het beste even langs de huisarts gaan om naar je longen te laten luisteren.

Kortademigheid

De eerste periode na de bevalling heeft 1 op de 8 vrouwen last van lichte tot zeer ernstige psychische klachten. Hoe herken je deze en wat is er aan te doen?

Een postnatale depressie herken je aan somberheid, nergens zin in hebben, niet willen eten en niet kunnen slapen. Heb je sombere buien die niet weggaan, lig je de hele nacht wakker, kun je niet van dingen genieten (ook niet van je pasgeboren baby; misschien wil je hem ook niet vasthouden of wens je dat hij nooit geboren was), heb je geen eetlust en zie op tegen de dag, praat daar dan over met je verloskundige of kraamverzorgende. Bij 1 op de 10 vrouwen gaan deze depressieve gevoelens na de bevalling niet vanzelf over. Zij komen in een postpartum depressie terecht, oftewel een postnatale depressie. Deze depressie kan weken, maanden of soms langer aanhouden.

Er zijn verschillende gradaties in een postnatale depressie, van licht tot zeer ernstig. Huilen, angst en prikkelbaarheid, piekeren en slecht slapen zijn de meest karakteristieke kenmerken. Soms is er extra begeleiding nodig bij het opbouwen van een goede band tussen jou en de baby. In de meeste gevallen is een postnatale depressie te behandelen met therapie, met medicijnen of met een combinatie van beiden. Dus: als je deze klachten herkent, praat er dan over met je verloskundige of met de kraamverzorgende.

Na de zwangerschap is het mogelijk extra begeleiding te krijgen van een psycholoog. Ook heeft elke huisartsenpraktijk een praktijkondersteuner in dienst die gespecialiseerd is in psychische probleem. Je kunt daar heel laagdrempelig een afspraak mee maken en over je gevoelens praten. In veel ziekenhuizen is een POP-poli, speciaal voor zwangere en pas bevallen vrouwen met psychische klachten.

Wanneer er tijdens de bevalling een ingrijpende of levensbedreigende situatie ontstaat – bijvoorbeeld een zuurstoftekort bij de baby of een onverwachte keizersnede - kan je last krijgen van angstaanvallen en flashbacks. Dit heet posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Het gaat dan om een herbeleving van een trauma; daardoor ontstaat er angst en paniek.

Ongeveer 1-2 % procent van de vrouwen heeft een traumatische ervaring tijdens de bevalling die zich uit in een posttraumatische stress- stoornis. PTSS komt vaker voor na een ongeplande (spoed)keizersnede, bij vrouwen die te weinig begeleiding krijgen bij de traumatische gebeurtenis, en bij degenen die moeilijk met stress kunnen omgaan.

Bij een posttraumatische stress-stoornis heb je last van slecht slapen door nachtmerries of steeds terugkerende beelden van de traumatische gebeurtenis. Het kan moeilijk zijn om voor je baby te zorgen omdat hij je te veel herinnert aan de traumatische gebeurtenis. Andere klachten zijn prikkelbaarheid, veel schrikreacties en overdreven waakzaamheid. Het helpt om erover te praten, zowel met je partner en familie, je verloskundige en een psycholoog.

Psychische problemen na de bevalling

De klachten ontstaan door de veranderende houding als gevolg van de groeiende baarmoeder. Je rug wordt holler. Ook speelt mee dat de bekkengewrichten meer beweeglijk worden en de spieren wat slapper. Dat komt door de hormonale veranderingen.

Advies: zware lichamelijke arbeid vermijden, evenals het dragen van hoge hakken en teveel voorover buigen. Door zwemmen en rugspieroefeningen kunnen de rugspieren juist versterkt worden. Wanneer je iets moet optillen, kantel dan eerst je bekken naar achteren, span je buik- en rugspieren aan, ga door je knieën en til. Bij aanhoudende klachten kun je het beste een afspraak maken bij een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in bekkkenklachten.

Rug- en bekkenklachten

Moeilijker naar het toilet gaan is voor veel zwangere vrouwen een vervelend probleem. Dit is het gevolg van hormonen die ervoor zorgen dat de darmpassage langzamer gaat. Daarnaast neemt vaak ook de lichaamsbeweging van een zwangere af.

Advies: vezelrijk eten: veel rauwe groenten, fruit, volkerenproducten en veel drinken, ongeveer 2,5 liter per dag! Zou je veel vezels eten zonder voldoende vocht in te nemen, dan kan dat de klachten verergeren. 

Obstipatie

Deze controle doen we ongeveer 6 weken na de bevalling. Hiervoor kun je gewoon een afspraak maken op ons spreekuur. Deze controle is niet verplicht, maar we vinden het wel erg leuk als je komt, samen met je baby. 

Deze afspraak maak je bij degene die je bevalling heeft begeleid. Het is fijn om nog even na te praten over de bevalling en hoe je bent hersteld. 

Ook kunnen we je kleine spruit nog eens bewonderen en horen hoe het met jullie gaat. Op indicatie meten we je bloeddruk, je ijzergehalte en controleren we o.a. je baarmoeder hoogte. Dit verschilt per persoon en hoeft dus niet bij iedereen te gebeuren. 

Ook bespreken we tijdens de nacontrole nogmaals anticonceptie, uiteraard alleen als daar behoefte aan is. Als er nog vragen zijn kun je die natuurlijk altijd stellen of je kunt ons altijd met vragen rondom de verloskunde bellen! En …. misschien zien we je nog eens terug in een volgende zwangerschap. 

Voor sommige vrouwen is de eerste periode na de geboorte van een kind niet rooskleurig. Dan is het extra belangrijk om op nacontrole te komen en over je gevoelens te praten.

Nacontrole

Niet voor iedereen gaat het op, maar vaak merk je dat je in je zwangerschap jezelf psychisch anders voelt dan daarbuiten. Je zit anders in je vel.

Tijdens de eerste maanden van je zwangerschap kun je labieler en eerder geïrriteerd zijn door de hormonale schommelingen in je lichaam. De hele zwangerschap heb je vaker stemmingswisselingen dan normaal. Het ene moment voel je jezelf opperbest en het andere moment moet je huilen om niets. Het is fijn om te weten dat dit normaal is en na de eerste paar maanden weer beter gaat. Probeer niet te hoge eisen aan jezelf te stellen, je mag best balen van de zwangerschapsklachten. 

Het kan gebeuren dat je op een bepaald moment overvallen wordt door een paniekgevoel: hoe moet dat straks met een baby, bevallen kan ik vast niet, zal ik wel een goede moeder zijn? Vrijwel elke vrouw heeft hier in haar zwangerschap wel eens last van. Het is dus een heel normaal verschijnsel. Vaak merk je ook dat je ervan droomt, soms de meest bizarre dingen. Dit alles heeft in zekere zin ook een functie. Het zet je aan tot serieus nadenken over ouderschap, kinderopvang, taakverdeling e.d. Het kan opluchten om hierover met je partner te praten.

Er zijn ook vrouwen die een zwangerschap helemaal geen pretje vinden. Ze voelen zich ongelukkig en zitten helemaal niet lekker in hun vel. Je kunt je schuldig voelen tegenover het kindje en je omgeving. Het zou kunnen dat je dan een prenatale depressie hebt. Vaak denken zwangeren: het gaat na de bevalling vanzelf over, maar dat is niet altijd zo. 

Hoe lastig het ook is, als de negatieve emoties overheersen is het belangrijk dat je ze bespreekt met ons.

In de zwangerschap is het mogelijk extra begeleiding te krijgen van een psycholoog. Ook heeft elke huisartsenpraktijk een praktijkondersteuner in dienst die gespecialiseerd is in psychische probleem. Je kunt daar heel laagdrempelig een afspraak mee maken en over je gevoelens praten. Door dit in de zwangerschap al te doen, sta je na de bevalling sterker in je schoenen.  In veel ziekenhuizen is een POP-poli, speciaal voor zwangere en pas bevallen vrouwen met psychische klachten.

Een goed en herkenbaar boek over dit onderwerp is 

Psychische veranderingen 

Harde buiken is het samentrekken van je baarmoederspier. Je buik voelt hard aan en het is niet pijnlijk. Je baarmoeder is dan aan het oefenen en het kan geen kwaad. Als de harde buiken pijnlijk worden of je meer dan tien harde buiken op een dag hebt, is het een teken van het lichaam om het wat rustiger aan te doen. 

Advies: heb je veel harde buiken? Dan heb je misschien wel een blaasontsteking. In de zwangerschap voelt een blaasontsteking anders aan en heb je vooral veel harde buiken. Breng bij twijfel altijd even je urine bij de huisarts langs.

Harde buiken

Vroeg in de zwangerschap is er soms een reden om alvast een echo te maken, bijvoorbeeld omdat je bloedverlies hebt. Het is goed om te weten dat deze echo meestal inwendig gemaakt wordt. Dat is nodig omdat de baarmoeder dan nog diep in het bekken ligt en je uitwendig het kindje nog niet kunt zien. Bij een inwendige echo brengen we een echo-sensor in de vagina, dit is soms wat gevoelig, maar meestal niet pijnlijk. We leggen alles rustig uit en nemen de tijd voor dit onderzoek. Bij een inwendige echo is het het beste als de blaas leeg is, we zullen je altijd even de gelegenheid geven om naar de wc te gaan. Onze ervaring is dat vrouwen een inwendige echo achteraf niet als vervelend ervaren.

Het maken van een (inwendige) echo is uiteraard nooit verplicht.

Tijdens het intakegesprek maken we de termijnecho bij ons op de praktijk. In de eerste 12 weken groeit elk kindje ongeveer gelijk, zodat je met grote nauwkeurigheid de zwangerschapsduur kunt vaststellen. We zullen de uitgerekende datum bepalen en controleren of er sprake is van een tweeling. 

Bij de termijnecho is het fijn als je blaas iets gevuld is, dan kunnen we het kindje beter zien.

In de zwangerschap controleren we of het kindje goed groeit door 

. In een aantal situaties maken we ook nog aanvullend groei-echo's:

als je eerder een kindje hebt gekregen dat te licht of te zwaar was bij de geboorte

als je bloedsuikers (licht) verstoord zijn in de zwangerschap

De groei-echo's worden in onze praktijk gemaakt. Michelle en Yacintha maken deze echo of we plannen een afspraak bij onze echoscopist.

Tussen de 34 en 36 weken maken we een echo om te bepalen of het kindje met het hoofdje naar beneden ligt. Meestal blijft een kindje rond deze periode in een stabiele positie liggen. Deze echo maken we zelf op de praktijk in 

 in dit rijtje? Dat klopt, daar kun je meer over lezen bij 

Echo's tijdens de zwangerschap

Suzan van Velthoven uit Dussen heeft een divers aanbod van 

, maar ook voor de periode daarna. Je kunt bij haar ook de cursus 'Samen Bevallen' volgen.

Praktijk Bijzonder

De cursus haptonomische zwangerschapsbegeleiding wordt gegeven door Martine in ’t Veld en is een individuele cursus voor ouderparen. Hierbij ga je als aanstaande ouders heel bewust contact maken met jullie kindje. Je leert je kindje dus al voor de geboorte kennen en dat bevordert een veilige hechting. Natuurlijk is er ook aandacht voor de geboorte en leer je hoe om te gaan met de pijn en hoe je partner jou daarin kan steunen. De cursus wordt afgesloten als jullie baby ongeveer 6 weken oud is. Dan kijken we naar hoe je kunt afstemmen op de behoeften van je baby en hoe je daar als ouders mee omgaat. Lees 

Haptonomische zwangerschapsbegeleiding

Het is algemeen bekend dat een zwangere vaak moet plassen. Dit is het gevolg van de druk van de baarmoeder op de blaas en hormoonveranderingen waardoor de spierspanning van de blaas afneemt. Aan het einde van de zwangerschap kan het ingedaalde hoofdje van de baby de blaas wat opdrukken, waardoor de anatomische verhoudingen veranderen en er soms wat urine achterblijft in de blaas.

Advies: ondanks dat je vaak moet plassen is het belangrijk dat je voldoende blijft drinken! Zou je namelijk te weinig drinken, dan kan een blaasontsteking het gevolg zijn. Verder kun je er weinig aan doen dat je zo vaak moet plassen: gewoon maar naar het toilet gaan! Twijfel je of je een blaasontsteking hebt, breng dan altijd even urine naar de huisarts.

Vaak plassen

Hoewel het natuurlijk helemaal geen verplichting is, kun je er voor kiezen om tijdens je zwangerschap een cursus te gaan volgen. Die kan je helpen voorbereiden op de bevalling, en het is vaak leuk om ervaringen met andere zwangere vrouwen uit te kunnen wisselen. Er zijn veel verschillende mogelijkheden. Welke je kiest hangt helemaal af van wat jij prettig en leuk vindt!

Zwangerschapscursussen

Sommige zwangeren komen in aanmerking voor prenatale diagnostiek. Er zijn drie verschillende onderzoeken mogelijk: de NIPT, de vlokkentest of vruchtwaterpunctie. De meeste zwangeren komen niet in aanmerking voor prenatale diagnotiek, dan kun je kiezen voor 

Wanneer kom je in aanmerking voor prenatale diagnostiek?

Als jullie kind een verhoogde kans heeft op een aangeboren chromosoomafwijking. De kans kan verhoogd zijn door medicijngebruik van de moeder, een erfelijke afwijking bij jezelf, je partner of in een van beide families, een afwijkende uitslag van de NIPT of de combinatietest. Natuurlijk is het laten uitvoeren van prenatale diagnostiek niet verplicht. Indien je kiest voor prenatale diagnostiek kun je kiezen voor een vruchtwaterpunctie of vlokkentest (of in sommige situaties de NIPT).

Bij de vlokkentest wordt een stukje moederkoek (vlokken) weggehaald voor onderzoek. Men doet dit met een naald via de buik of met een slangetje via de vagina. De weggenomen vlokken worden in het laboratorium onderzocht, de uitslag duurt ongeveer 2 weken. De vlokkentest kan gedaan worden vanaf 11 weken zwangerschap. Bij ongeveer 1 op de 500 vrouwen ontstaat na de vlokkentest een miskraam.

Bij een vruchtwaterpunctie wordt met een naald vruchtwater uit de baarmoeder weggehaald. In dat

vruchtwater zitten cellen van de baby. In het laboratorium worden deze cellen onderzocht. De uitslag duurt ongeveer 3 weken. De vruchtwaterpunctie kan gedaan worden vanaf 15 weken. Bij ongeveer 1 op de 500 vrouwen ontstaat na de vruchtwaterpunctie een miskraam

Het verschilt per situatie of je voor een vruchtwaterpunctie, vlokkentest of NIPT in aanmerking komt. We helpen je graag met het maken van een weloverwogen keuze. 

De NIPT is een onderzoek waarbij bloed afgenomen wordt bij de zwangere. In het bloed van een zwangere is naast haar eigen DNA, ook DNA dat afkomstig is van de placenta (dus niet van de baby zelf). Het laboratorium onderzoekt dit DNA op aanwijzingen naar afwijkingen in de chromosomen van de baby. De NIPT kan gedaan worden vanaf 11 weken.
Je kunt kiezen tussen de NIPT met of zonder nevenbevindingen. Bij de NIPT zonder nevenbevindingen worden alleen de chromosomen 13,18 en 21 getest. Er wordt niet getest op andere chromosoomafwijkingen bij moeder of kind. 
Bij de NIPT met nevenbevindingen worden alle chromosomen van de baby getest en daarbij kunnen nevenbevindingen gevonden worden. Dit kunnen verschillende aandoeningen zijn, variërend van licht tot ernstig. Er kan ook een aandoening bij de moeder ontdekt worden. Bij 4 op de 1000 vrouwen komt een nevenbevinding voor bij moeder of kind.

Prenatale diagnostiek

Misselijkheid begint meestal als je 6 weken zwanger bent en is het sterkst bij 8-9 weken. Bij sommige vrouwen leidt deze misselijkheid tot braken, vooral in de ochtend. Soms is er ook erg veel speekselafscheiding. Na ongeveer 14 weken zijn de klachten bij de meeste vrouwen verdwenen, soms duurt het langer. De klachten worden waarschijnlijk veroorzaakt door snelle hormoonveranderingen. Wanneer de klachten zo extreem zijn dat je niets kunt binnenhouden, is het belangrijk dat je ons belt. 

Advies: een licht ontbijt op bed met biscuits of droge crackers gebruiken en daarna nog even blijven liggen. Een banaan wil soms ook goed verdragen worden. Verder is het belangrijk dat je het rustig aan doet, kleine porties verdeeld over de dag eet, en voedingsmiddelen of geuren die prikkelend werken te vermijden. Soms wil gemberthee wel werken. Doe een schijfje verse gember in een pot thee.

Misselijkheid

Dit verschijnsel is normaal en komt bij veel zwangere vrouwen voor. Het is ook weer een gevolg van de veranderde hormoonhuishouding. Het komt vooral veel voor in het eerste gedeelte van de zwangerschap, daarna zal de moeheid iets af gaan nemen, om aan het einde soms weer terug te komen. Dan is het vaak als gevolg van de lichamelijke ongemakken. Door het dalen van je ijzergehalte ben soms extra vermoeid. Op het spreekuur kunnen we met een vingerprik je ijzergehalte bepalen en zo nodig ijzertabletten voorschrijven.

Advies: je kunt het beste wat extra rust nemen. Vooral wanneer de bevalling nadert is dit verstandig. Als je bijvoorbeeld nog een ander kindje hebt, dat tussen de middag slaapt, ga dan lekker mee slapen! 

Vermoeidheid

Een pijnlijk, brandend gevoel achter het borstbeen en in de slokdarm komt vaak voor. Dit komt zowel door hormonale veranderingen als door de groei van de baarmoeder. Hierdoor verandert de positie van de maag en wordt de spier die de maag afsluit slapper.

Advies: Slaap met een kussen onder je matras, om zodoende iets meer verticaal te slapen in plaats van plat liggen en vermijd vooroverbuigen met name vlak na het eten. Eet kleine porties over de dag verdeeld en probeer vet of sterk gekruid voedsel te vermijden. Daarnaast kunnen koolzuurhoudende dranken, alcohol en koffie ook brandend maagzuur veroorzaken. Soms kan het drinken van melk/ calciumhoudende producten of lijnzaadthee helpen. Als dit alles niet werkt, kun je bij de drogist of apotheek middelen tegen maagzuur kopen. De volgende middelen mogen in de zwangerschap gebruikt worden: Rennie, Gaviscon en Antagel. Als deze middelen niet helpen, dan mag je omeprazol gebruiken.

Brandend maagzuur

Wist je dat er vrouwen zijn die niet zomaar zwanger worden? Maar liefst 1 op de 6 stellen 

kampt met vruchtbaarheidsproblemen. Als je net zwanger bent kun je hen mogelijk helpen. De urine van pril zwangere vrouwen bevat namelijk het hCG-hormoon. Een belangrijk hormoon dat dient als grondstof voor medicijnen die worden gebruikt bij vruchtbaarheidsbehandelingen.

Deel je geluk en doe mee met Moeders voor Moeders!

Moeders voor Moeders zamelt de urine van pril zwangere vrouwen in. Dit doen we uiteraard op een discrete manier zodat je omgeving niet merkt dat je zwanger bent. Met de informatrice in jouw regio kun je hier goede afspraken over maken. Ook als je werkt kun je gewoon meedoen.

Aanmelden kan vanaf het moment dat je over tijd bent tot en met de 11e week van je zwangerschap en kan heel gemakkelijk via Moeders voor Moeders. Doe je dit liever per telefoon, of heb je nog vragen bel dan gratis: 0800-0228070. Onze telefonistes staan je graag te woord. Na je aanmelding neemt de informatrice in jouw regio binnen enkele dagen contact met je op.

Moeders voor Moeders

De bevalling lijkt aan het begin van de zwangerschap nog ver weg, maar uiteindelijk is het zover. Je kunt je in de zwangerschap al voorbereiden op de bevalling met een 

 te schrijven, maar dat hoeft natuurlijk niet. Betrek ook je partner bij de voorbereiding op de bevalling, voor hem is het ook een bijzondere ervaring. Het kan fijn zijn om te weten wat jullie kunnen verwachten.

Bevalling

Niet alleen lichamelijk verandert er veel door een zwangerschap, bevalling en kraambed, ook geestelijk vindt er een aardverschuiving plaats. 

Door de plotse hormoondaling na je bevalling, het verwerken van de bevalling en weinig slaap kun je na een aantal dagen last hebben van “kraamtranen”. Dit is een heel normaal verschijnsel. 

Vaak gaat dit met een aantal dagen weer over. Het helpt om over je gevoelens en de bevalling te praten, rust te nemen zo mogelijk en eventueel de kraamvisite even af te zeggen. Op die manier neem je de tijd om aan de nieuwe situatie te wennen en uit te rusten.

Kraamtranen

Moeders die al tijdens de zwangerschap zijn geïnformeerd over borstvoeding blijken later beter in staat borstvoeding te geven. Tijdens een borstvoedingscursus leer je onder andere hoe je je kindje aanlegt, wat je moet doen als het geven van borstvoeding niet gelijk lukt, hoe het zit als je weer gaat werken, hoe je weet of je kindje voldoende heeft gedronken en wat je allemaal mag eten en drinken.

Je kunt op verschillende plaatsen terecht voor een borstvoedingscursus:

Borstvoedingscursus

De bevalling is onder te verdelen in 3 fases, namelijk de ontsluiting, de uitdrijving en het nageboortetijdperk. De 3 fasen worden hieronder beknopt beschreven. Tegen het einde van je zwangerschap bespreken we deze fases met je en krijg je een folder mee over de bevalling, waarin je alles nog eens rustig kunt nalezen.

Voordat je je kindje naar buiten kunt gaan persen, zal eerst de baarmoedermond helemaal open moeten gaan. Je moet 10 centimeter ontsluiting hebben. Je baarmoedermond is in de zwangerschap een stug tuutje, wat eerst week moet worden en daarna plat zal worden. Dit noemen we verstrijken. Vooral bij een eerste kindje is dit veel werk: er zijn best veel weeën nodig om dit voor elkaar te krijgen. Pas daarna gaat de baarmoedermond open. Het is normaal als de ontsluiting gemiddeld 1 centimeter per uur vooruit gaat. 

Bij een tweede of volgend kindje, gaat dat verstrijken en ontsluiten tegelijkertijd, wat veel tijdwinst oplevert. Sowieso gaat de ontsluiting bij een tweede of volgend kindje vaak sneller.

Weeën zijn er niet voor niets, ze zorgen ervoor dat je baby geboren wordt. Die gedachte kan helpen om de pijn beter te verdragen. Pijn tijdens de bevalling wordt veroorzaakt door weeën. Een wee is een samentrekking van de baarmoederspier. Je kunt zo’n wee vergelijken met een golf die aanspoelt op het strand. In het begin voel je de pijngolf aan komen rollen. Net voor de golf omslaat, is de pijn het hevigst. Daarna trekt de golf terug en voel je de pijn weer minder worden. 

Tussen de weeën door is er rust in je lijf. Aan het begin van je bevalling zit er meer tijd tussen de weeën. Dan doen ze ook nog niet zo’n pijn. Na een tijdje worden de pauzes tussen de weeën korter. De weeën worden dan krachtiger en doen meer pijn. Je lichaam maakt tijdens de bevalling enforfines aan. 

Dit zijn natuurlijke pijnstillers die ervoor zorgen dat je minder pijn voelten wat suf wordt. Als je erg gespannen of bang bent, kan dat de aanmaak van endorfine belemmeren.

Zoek afleiding: probeer aan het begin van de bevalling nog niet te veel op de pijn te letten. De weeën zijn dan meestal nog goed te verdragen. Ga zo lang mogelijk gewoon door met waar je mee bezig bent.

Rust uit tussen de weeën: tussen de weeën door heb je steeds even pauze. Gebruik die tijd om te ontspannen en je voor te bereiden op de volgende wee. 

Het is beter niet te verkrampen of je adem in te houden als de pijn er weer aan komt. 

Probeer alle spanning los te laten en blijf rustig ademhalen. Dan voel je de pijn minder.

Denk positief en geloof erin dat je dit aankunt. Denk: deze wee is weer voorbijen komt niet meer terug. Word niet boos op jezelf als het even niet lukt.

Er zijn van die momenten dat de pijn je overvalt en dat je denkt dat je het niet meer aankunt. We zullen je dan echt helpen de draad weer op te pakken. Denk bij elke wee dat je weer dichter bij het einde van de bevalling bent gekomen. Tel af in plaats van op. Denk aan het moment na de bevalling: als jij je baby vasthoudt.

Zorg dat je het lekker warm hebt, want warmte helpt om te ontspannen. Zorg er dus voor dat de temperatuur in de kamer aangenaam is. Doe warme kleren aan die gemakkelijk zitten. Als je ligt, kun je warmwaterzakken bij je buik en rug leggen. Veel vrouwen vinden het lekker om onder de douche te zitten, met een warme straal water uit de douchekop op hun buik of rug. Een warm bad is ook erg ontspannend. Als je vliezen gebroken zijn, mag je niet altijd in bad, vraag aan de verloskundige of het mag.

Concentreer je op je ademhaling, als je het ritme van je ademhaling volgt, ben je minder gericht op de pijn. Dat helpt je te ontspannen en om de weeën beter op te vangen.

In het begin volstaat de buikademhaling: inademen door je neus, geef je buik de ruimte en laat deze omhoog komen, even vasthouden en (hoorbaar) uitblazen door je mond.

Als de weeën heftiger worden, red je het daar niet meer mee. Adem ook nu in door je neus, maar adem in korte pufjes uit: 2x kort, 1x lang.

Worden de weeën nog heftiger, adem dan met meerdere korte pufjes uit, maar eindig altijd met een lange “puf”. Denk hierbij bijvoorbeeld aan “deze wee komt nooit meer t’rug”, waarbij “t’rug” een lange “puf” is.

Houdingen tijdens het opvangen van de weeën

Tijdens de ontsluitingsfase zul je moeten zoeken naar een houding die voor jou het prettigste aanvoelt. Over het algemeen bevorderen de verticale houdingen (staan, zitten, lopen) de ontsluiting, door de druk die het hoofdje uitoefent op je baarmoedermond. Door die druk komen er meer hormonen vrij. 

Bij houdingen waarbij je buik vrij hangt, kan het prettig zijn om heen en weer te wiegen met je billen. Je laat dan vaak ook je bekkenbodem beter los. Als je last hebt van rugweeën, kan massage op de rug heel prettig zijn. Ook flinke tegendruk tijdens een wee op de rug kan verlichten. Je kunt zelf het beste vertellen hoe je partner dat moet doen.

Schrik niet van slijmerig verlies, dat aan het begin of einde van de ontsluiting vermengd is met wat bloed. Dit is normaal.

Soms ben je misselijk of moet je overgeven.

Je benen beginnen soms te trillen. Dit komt door de inspanning die je lichaam levert. Je kunt hier niks aan doen.

Ga regelmatig plassen, een lege blaas geeft meer ruimte voor het kindje.

Pijn hoort bij een bevalling, maar wanneer de pijn te heftig wordt, bespreek het dan. Samen bekijken we of het nodig is om naar het ziekenhuis te gaan voor pijnstilling. In het Beatrixziekenhuis kan dat d.m.v. een prik in je been (

De uitdrijvingsfase is over het algemeen te herkennen aan het gevoel van persdrang. Deze persdrang zal in de laatste fase van de ontsluiting langzaam opkomen. Je voelt steeds meer druk van onderen tijdens een wee, alsof je enorm naar het toilet moet. Bij het gevoel van persdrang zal de verloskundige met een inwendig onderzoek controleren of er sprake is van volledige ontsluiting 10 cm. Het moment waarop je mee mag persen, kan soms een hele omschakeling zijn, waar je moeite mee hebt. Dat is logisch: eerst mocht je alleen maar weeën wegzuchten, nu moet je ineens iets heel anders doen! Dat geeft helemaal niets. We nemen de tijd voor die omschakeling en helpen je met het persen, door je instructies te geven. 

 die je kunt aannemen tijdens het persen. 

Bijvoorbeeld liggend op je rug of zij, half zittend, hurkend, staand, op handen en knieën of op de baarkruk. Het is van tevoren moeilijk te bedenken hoe je wilt persen. Je verloskundige zal je in die fase begeleiden in de houding die voor jou het prettigst is. Vaak is het gewoon uitproberen. Gedurende de gehele persfase zal je verloskundige bij je zijn om je te coachen en stimuleren.

Daar is dan eindelijk het moment waarop je jullie langverwachte baby in je armen hebt! De baby wordt afgedroogd met warme doeken. De baby zal bij je op de borst liggen en zo kunnen jullie even bijkomen van het zware werk. Helaas is de bevalling nog niet helemaal achter de rug. De placenta moet nog geboren worden. Dit is gelukkig niet meer te vergelijken met de geboorte van het kindje! Wel zal je nog even moeten persen maar de placenta en vliezen zullen snel volgen. Na de geboorte van de placenta en vliezen zal je verloskundige je onderkantje inspecteren om te kijken of er iets gehecht moet worden. Je wordt tijdens het hechten altijd verdoofd. 

Tenslotte het leuke gedeelte. De baby zal worden nagekeken en gewogen. 

De baby krijgt vitamine K wat hij/zij nodig heeft voor de bloedstolling. Dan wordt hij/zij aangekleed en eventueel aan de borst gelegd. Bij de kersverse moeder wordt het bloedverlies en de stand van de baarmoeder in de gaten gehouden. Als dit allemaal goed is en je hebt wat gegeten en gedronken, mag je lekker douchen en in een schoon bed.

Fases van de bevalling

Je mag zelf kiezen uit drie mogelijkheden: 

Het is belangrijk dat je een keuze maakt waar jij en je partner achter staan.

Meestal wordt de miskraam zelf in zijn geheel spontaan geboren, nadat je bloedverlies hebt gehad. Soms binnen een paar dagen, soms duurt het twee weken of langer. Als het langer gaat duren dan wordt er meestal alsnog gekozen voor medicijnen of een curettage. Afwachten is de meest natuurlijke gang van zaken. Als je baarmoeder spontaan je zwangerschap afstoot, krijg je geleidelijk aan krampende pijn, die steeds heviger wordt. Vaak neemt het bloedverlies toe. De baarmoedermond gaat een beetje open om het vruchtzakje en de kleine placenta geboren te laten worden. Hoe lang dit allemaal duurt is eigenlijk onvoorspelbaar, net als bij een gewone bevalling. Is de miskraam eenmaal achter de rug dan is ook de pijn direct een stuk minder en sluit de baarmoedermond zich weer. Het bloedverlies blijft nog wel even aanhouden en is vergelijkbaar met de laatste dagen van de menstruatie. Mocht de miskraam niet compleet zijn dan wordt er alsnog een afspraak gemaakt met de gynaecoloog.

Hoe zie je het verschil tussen een stolsel en het vruchtzakje?

Een stolsel is een donkerrode, gladde prop die je met je vingers uit elkaar kunt trekken tot er niets van overblijft. Het vruchtzakje bestaat uit weefsel, het is stugger en lichter van kleur, meer bruin-roze. Er kan ook wat placentaweefsel meekomen, dat is wat donkerder weefsel.

Enkele adviezen als je besluit af te wachten:

Als je besluit af te wachten, spreek dan met ons af hoe lang je wilt afwachten en wat het beste is.

Tijdens het doormaken van een miskraam kun je ons altijd raadplegen wat je moet doen. Wij zullen ook controleren of je niet teveel bloed hebt verloren en of de miskraam compleet is. Bewaar daarom al je maandverbandjes met bloed en stolsels die je verliest. Als het vruchtje afkomt probeer dat dan ook op te vangen in een potje, zodat wij kunnen beoordelen of het compleet is.

Zoek een houding op die prettig is voor je. Veel vrouwen blijven op het toilet zitten, niet alleen om de prettige houding, maar ook omdat je continue bloedverlies hebt en soms de darmen hierdoor geprikkeld kunnen worden zodat je beetje diarree krijgt.

Het is raadzaam niet alleen te zijn, niet alleen vanwege de steun tijdens de miskraam, maar ook voor de emotionele verwerking erna.

Na het doormaken van de miskraam mag je altijd nog een echo laten maken bij ons op de praktijk om te controleren of de baarmoeder weer schoon is.

Bij een behandeling met medicijnen krijg je in het ziekenhuis van een gynaecoloog tabletten. Deze tabletten mag je thuis inbrengen in de vagina. Je wacht daarna thuis af of de medicijnen werken. Als de medicijnen aanslaan, komt de miskraam meestal na 1 tot 2 dagen op gang. De miskraam verloopt dan meestal ongeveer hetzelfde als een spontaan op gang gekomen miskraam: met bloedverlies en buikpijn. De medicijnen werken bij ongeveer 80-90% van de vrouwen.

Een curettage is een ingreep die plaatsvindt in het ziekenhuis op een operatiekamer. De ingreep duurt 5 à 10 minuten en is een dagopname, zodoende ben dezelfde dag weer thuis. Het gebeurt onder algehele verdoving. Door de gynaecoloog wordt de baarmoederholte, via je vagina, door een dun slangetje leeggezogen of met een curette (soort lepeltje) schoongemaakt.

Wanneer moet je na een miskraam of curettage de verloskundige waarschuwen?

Bij heftig bloedverlies, hierbij is het net of er beneden een kraantje openstaat.

Aanhoudende pijn of fors bloedverlies na een spontane miskraam zijn tekenen dat er nog restanten in je baarmoeder zijn achtergebleven.

Bij koorts (38°C), dit wijst meestal op een ontsteking van de baarmoeder die behandeld moet worden.

Lichamelijk herstel je meestal vrij vlot na een spontane miskraam of een curettage. Meestal heb je nog een week of 2 wat bloederig verlies en bruinige afscheiding. Het is verstandig om met gemeenschap te wachten tot het bloedverlies voorbij is. De volgende menstruatie volgt meestal na 4 tot 6 weken.

Een miskraam, afwachten of ingrijpen?

De eerste week is er een kraamverzorgster bij je in huis om je te helpen met van alles en nog wat. Daarnaast wordt er het een en ander van je partner, of eventueel familie/ vrienden verwacht. De kraamverzorgster is vooral bezig met de medische zorg voor moeder en kind. Voor de medische controles is er altijd een kraamverzorgster nodig. Als je liever niet de hele dag iemand in huis hebt, dan kun je kiezen voor wijkkraamzorg. Informeer hiernaar bij je verzekering. 

De kraamtijd is een periode waarin jij, je partner en jullie kindje aan elkaar moeten wennen. Ook moet je nog helemaal bijkomen van de bevalling. Dit is iets wat je niet moet onderschatten! 

De kraamverzorgster is dus enkele uren per dag bij je in huis en wij komen een visite bij je afleggen. De eerste dagen komen we elke dag, daarna om de dag. Als er tussendoor problemen of vragen zijn, dan zijn wij altijd te bereiken op ons spoednummer. Indien nodig komen we dan gewoon een keertje extra langs, soms is telefonisch advies voldoende. Als de kraamverzorgster een dag weg is, komen we nog 1 keer bij je langs om het kraambed af te sluiten. Je kunt zo dan nog gemakkelijk je vragen stellen nu je alleen voor de verzorging van je baby staat. In de kraamweek controleren we de moeder en het kind. 

Bij de moeder is het van belang dat de baarmoeder goed zakt en het bloedverlies normaal blijft. Haar temperatuur en pols zijn van belang. Indien er hechtingen zijn worden die door de kraamverzorgster iedere dag gecontroleerd en meestal op de 6de dag door de verloskundige verwijderd. De borsten worden ook gecontroleerd. Zeker bij het geven van 

 is dat belangrijk. Je baby houden we natuurlijk goed in de gaten. Plast en ontlast hij of zij goed. Is de temperatuur in orde en hoe gaat het drinken? Het gewicht van je kindje wordt regelmatig gecontroleerd en het geel zien van de huid en slijmvliezen. En natuurlijk hoe het met het navelstompje gaat. Tussen de 5e en 7e dag na de geboorte komt de wijkverpleegkundige voor de 

 zal de zorg voor je baby overnemen. Zij nemen zelf contact met je op. Bij het afsluiten van de kraambedcontroles geven we een folder over de tijd na de kraamtijd en een over anticonceptie. We geven informatie over de verschillende methodes van anticonceptie en beantwoorden je vragen.

Kraamtijd

Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt binnen een half uur en werkt 2 tot 4 uur.

Pethidine kan in veel ziekenhuizen op elk tijdstip worden gegeven.

Ongeveer 1 op de 3 vrouwen is tevreden over het pijnstillende effect.

Je kunt slaperig worden van pethidine, of zelfs in slaap vallen. Dat kan prettig zijn als je moe bent van de weeën: dan kun je even uitrusten.

Pethidine werkt minder snel dan remifentanil, lachgas en een ruggenprik.

Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je de geboorte daardoor minder bewust meemaakt.

Ook de baby kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite hebben met ademhalen na de geboorte. Soms hebben baby's een injectie nodig om weer goed te kunnen ademhalen.

Door de sufheid kan je kindje soms minder goed de borst vinden en zuigen. Dit kan het geven van de borstvoeding bemoeilijken.

Pethidine

Als borstvoeding toch niet mogelijk is of je er bewust voor kiest om geen borstvoeding te geven, dan is kunstvoeding er als alternatief. Er zijn veel verschillende merken kunstvoeding op de markt, die per merk ook weer verschillende soorten aanbieden. Zo is er de normale zuigelingenvoeding, maar ook speciale voeding voor baby’s met krampjes of voor hongerige baby´s, er bestaat hypo-allergene voeding. Deze wordt aangeraden wanneer een of allebei de ouders last hebben van allergieën, of wanneer naast borstvoeding de kunstvoeding als bijvoeding wordt gegeven.

Zorg bij het geven van de fles voor een rustige omgeving. Op die manier is alle aandacht voor de kleine. Je kunt de baby het beste op schoot voeden. Dit met oog op de ontwikkeling van de relatie tussen baby en volwassene en vanwege de veiligheid, zoals de kans op verslikken. Zorg ervoor dat je zelf ontspannen zit tijdens een voeding. Houd je kindje afwisselend van kant vast: op die manier wordt het kindje gestimuleerd zijn hoofdje zowel naar rechts als naar links te draaien. Dit kan een voorkeurshouding van de baby voorkomen.

Flesvoeding

In de eerste week na de geboorte van jullie kind worden enkele druppels bloed afgenomen uit de hiel. In een laboratorium wordt het bloed onderzocht op een aantal zeldzame erfelijke ziektes. De hielprik maakt duidelijk of jullie kind een of meer zeldzame erfelijke ziektes heeft. Het is belangrijk dat deze ziektes snel na de geboorte worden ontdekt. Een snelle opsporing van deze ziektes kan zeer ernstige schade aan de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van jullie kind voorkomen of beperken. 

De meeste ziektes zijn niet te genezen maar wel te behandelen, bijvoorbeeld met medicijnen of een dieet. 

Het is dan ook in het belang van de gezondheid van jullie kind dat jullie meedoen aan het onderzoek. Deelname aan de hielprik is vrijwillig. Voordat de hielprik wordt uitgevoerd, wordt eerst toestemming gevraagd. 

Uit de hielprik kan blijken dat jullie kind niet ziek is, maar wel drager is van sikkelcelziekte. In dat geval krijgen jullie bericht via de huisarts. Hebben jullie bezwaar tegen het ontvangen van informatie over dragerschap bij jullie kind? Geef dat dan aan bij degene die de hielprik uitvoert. In de zwangerschap krijg je van ons een folder mee met meer informatie.

De wijkverpleegkundige die langskomt voor de hielprik, voert ook direct de gehoortest uit bij jullie kind. De gehoortest doet geen pijn en duurt maar een paar minuten. Jullie kind merkt er nauwelijks iets van en slaapt waarschijnlijk gewoon door. De uitslag is meteen bekend. 

Als er aan één oor of beide oren geen voldoende gehoor kan worden aangetoond, krijgt jullie kind een vervolgonderzoek. 

Hielprik en gehoortest

Wij raden iedereen aan om borstvoeding te geven zo lang als dat mogelijk is. De unieke samenstelling van borstvoeding is speciaal door jouw lichaam afgestemd op de behoeften van je kindje en is niet door kunstvoeding te evenaren!

Je hebt minder bloedverlies direct na de bevalling, doordat de baarmoeder samentrekt tijdens het voeden.

Het vloeien duurt ook korter. Meestal duurt het een aantal maanden voordat de menstruatie weer op gang komt.

Na de bevalling is je gewicht weer sneller terug op peil.

De kans op borst-, baarmoederhals- en eierstokkanker en botontkalking is bij vrouwen die minimaal 6 maanden borstvoeding gaven, lager dan bij vrouwen die geen borstvoeding gaven.

Borstvoeding geven geeft je zelfvertrouwen als moeder.

Borstvoeding geven is ook heel erg leuk! Het voedingsmoment is een moment van rust voor jullie beiden, waar je heerlijk van kunt genieten.

De eerste melk, direct na de geboorte (dit heet colostrum), brengt een beschermingslaagje aan op de darmwand. Hierdoor wordt een gunstige darmflora bevorderd en werkt het licht laxerend, waardoor de eerste, taaie, ontlasting (meconium) vlotter wordt geloosd.

Met moedermelk verloopt de groei van het kindje op de natuurlijkste manier.

Borstvoeding beschermt onder andere tegen maagdarmstoornissen, diarree, oorontstekingen en bronchitis. Wanneer deze ziekten toch voorkomen, is dat vaak in minder ernstige mate dan bij kinderen die kunstvoeding krijgen.

Het risico dat je baby naar het ziekenhuis moet, is 5x zo klein.

Ook in verband met de preventie voor wiegendood, wordt volledige borstvoeding tot 6 maanden geadviseerd.

Wanneer er aanleg is voor een allergie, zal het kind minder snel en heftige klachten hebben als je het de eerste 6 maanden borstvoeding geeft. De positieve effecten zijn merkbaar tot de adolescentenleeftijd. Bij flesvoeding is de kans op allergieen groter, ook al geef je hypo-allergene voeding.

Borstvoeding bevordert een optimale ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel.

Borstgevoede kinderen scoren beter op mentale en motorische tests. Dit komt door

de essentiële voedingsstoffen in de melk en waarschijnlijk ook door de moeder-kind interactie tijdens het voeden.

Overgewicht komt minder vaak voor bij borstgevoede kinderen. Ook is de kans dat je kind later suikerziekte zal krijgen kleiner.

IJzer uit moedermelk wordt heel goed opgenomen, door een speciaal eiwit dat aanwezig is in moedermelk (lactoferrine).

De kans op obstipatie is klein, doordat de ontlasting altijd zacht is. Soms zelfs waterig met vlokjes, maar dit is geen diarree!

Je kindje geniet van drinken aan de borst!

Voordelen van borstvoeding

Bij een miskraam eindigt je zwangerschap voor de 16e week van je zwanger-schap (de meeste miskramen komen voor tot 11 weken). Voordat er verschijnselen optreden die aan een miskraam doen denken, kan het vruchtje al een poosje overleden zijn.

Verschijnselen bij een beginnende miskraam

Zwangerschapsverschijnselen zoals gespannen borsten en ochtendmisselijkheid nemen soms, maar zeker niet altijd, af vlak voor een miskraam. Vaginaal bloedverlies en soms wat menstruatieachtige pijn vroeg in zwangerschap kunnen het eerste teken zijn van een beginnende miskraam.

De oorzaak van een miskraam ligt bijna altijd in een aanlegstoornis, zoals een gestoorde celdeling, een chromosomale stoornis of een andere aangeboren afwijking. In 9 van de 10 gevallen gaat het hier om een niet-erfelijke afwijking, zodat er geen gevolgen zijn voor een volgende zwangerschap. De natuur vindt zelf een logische oplossing: het vruchtje groeit niet verder en het lichaam stoot het af. In de overige gevallen (5 %) van de miskramen kan de oorzaak gelegen zijn in een afwijkende vorm van de baarmoeder, een vleesboom in de baarmoeder, een hormonale stoornis of een infectie.

Miskramen komen betrekkelijk vaak voor: tenminste 1 op de 10 zwanger-schappen eindigt in een miskraam. Naar schatting krijgt ongeveer 25% van de vrouwen ooit met een miskraam te maken.

De kans op een miskraam neemt toe met de leeftijd:

tussen de 34 en 40 jaar: een kans van 1 op 5 à 6

tussen de 40 en 45 jaar: een kans van 1 op 3

Als je eenmaal een miskraam hebt meegemaakt, heb je mogelijk een licht verhoogde kans op herhaling. Maar de kans dat een volgende zwangerschap wel goed gaat blijft het grootst.

Alle informatie